Familie: handelen of wandelen?

Met ruim 280.000 familiebedrijven in Nederland, vraag je je af wat er klopt van het gezegde: “met je familie moet je wandelen, niet handelen”. De praktijk in het familiebedrijf is soms complex. Er is succes, maar dat kan zomaar omslaan in conflicten. En wat is dan wijsheid?

Wijsheid

Die wijsheid is er niet. Immers elke situatie is anders. Toch zijn er overeenkomsten. Denk bijvoorbeeld aan het kiezen voor continuïteit in plaats van snelle winst. Een recente publicatie over Buienradar laat weer eens zien hoe complex de familieverhoudingen kunnen liggen.

Broers Edwin, Stefan en Wijnand vormden met hun ouders al langer een familievennootschap, toen Edwin op reis in Amerika het idee van radarbeelden voor reizigers ontdekte.

Keuzes maken

Hij zag een kans om met de gratis beschikbare KNMI-radarbeelden een verdienmodel van te maken. Een schot in de roos. Na eerder een succesvol bedrijf te hebben verkocht, deden de broers dat opnieuw in 2011. Buienradar.nl groeide zo hard, dat er een keuze gemaakt moest worden. Of met hulp van buitenaf professionaliseren of de zaak verkopen. Het werd het laatste en Buienradar.nl ging over naar RTL.

Romantisch

Tot zover het mooie deel van het verhaal. Broer Edwin sprak in een interview uit dat van het romantische beeld van familiebedrijven niet veel klopt. De helft spat uiteen in ruzie. Reden is het vermengen van privé en zakelijke belangen. Dat lijkt logisch en voor de hand liggend, maar hoeft niet altijd zo te gaan.

Afspraken maken

Bij de broers ging het fout na de verkoop van hun bedrijf. Na enkele jaren kwam er een nieuw plan, voor een Europese weerwebsite. Ook dat leek goed te gaan, maar verschil van inzicht over inzet en winstverdeling leidde tot een breuk. Behalve de strikt formele familievennootschap en aandelenverdeling, was er niets geregeld. Daar knelt het. Met eenvoudige middelen en afspraken kun je dat anders doen.

Familiestatuut

Naast de strikt formele afspraken, die bij elke onderneming voorkomen, is het zaak om de minder formele zaken met elkaar duidelijk af te spreken. Daar is het familiestatuut een uitstekend hulpmiddel voor. Onder leiding van een gespecialiseerde familiebedrijfsadviseur, bespreken de familieleden alle zaken waar ze afspraken over willen maken. Zoals in het voorbeeld dus ook inzet en winstverdeling, maar het kan feitelijk over elk denkbaar onderwerp gaan.

Familiewaarden

Wat steeds terugkomt bij familiebedrijven en daarmee een leidraad vormt, dat zijn de familiewaarden. Ongeschreven regels die van generatie op generatie overgaan. Zij bepalen de vermenging tussen bedrijf en privé. In gesprekken met familiebedrijven, merk je steeds weer dat de familie daarop terug valt. Praat er met elkaar over en doe dat op tijd, zeker als er een generatiewisseling aankomt en gesproken gaat worden over bedrijfsoverdracht of verkoop.

Handelen of wandelen

Moet je nu gaan handelen of wandelen met je familie. De vraag stellen is hem beantwoorden. Er is geen keuze te maken. Familiebedrijven kunnen uitermate succesvol zijn, maar kunnen ook aan grote conflicten ten onder gaan. Door tijdig afspraken met elkaar te maken voorkom je problemen. Een gespecialiseerde en praktische familiebedrijvenadviseur kent de balans van belangen tussen familie en bedrijf. Met zo iemand kun je als familie prima handelen èn wandelen.

N.B. Regel je zaken als de verhoudingen goed zijn!

Dennis van der Voort is partner van KIEN OndernemersAdvies en familiebedrijvenadviseur.